Úsáideann an Chomhairle Ealaíon an téarma 'na healaíona agus míchumas' chun raon cleachtais agus gníomhaíochtaí ealaíne ina mbíonn daoine faoi mhíchumas páirteach iontu mar chleachtóirí agus mar lucht féachana/éisteachta a chuimsiú. Cuimsíonn sé cleachtais uilechuimsitheacha agus chomhoibritheacha, na healaíona do dhaoine faoi mhíchumas, na healaíona do na bodhair agus abhcóideacht.
Oibríonn an Chomhairle Ealaíon de réir an mhúnla shóisialta um míchumas ar fud na bhfoirmeacha ealaíne. Samhlaítear leis rannpháirteachas agus rannpháirtíocht daoine faoi mhíchumas sna healaíona ag gach leibhéal mar chleachtóirí, mar rannpháirtithe, mar fhostaithe, mar lucht féachana, mar chomhairleoirí, agus mar bhaill bhoird, agus iad ag leanúint phrionsabail na rochtana agus an chomhionannais atá bunaithe ar chearta cultúrtha agus daonna agus teidlíochtaí a dhearbhú.
Le trí bliana anuas, tá an Chomhairle Ealaíon i mbun tionscnaimh d'fhonn acmhainní áitiúla a fhorbairt i gcomhpháirtíocht le hEalaíona agus Míchumas Éireann (ADI) agus le húdaráis áitiúla roghnaithe. Rinneadh an tionscnamh um Líonrú Ealaíon agus Míchumais (ADN) a phíolótú den chéad uair i gcomhpháirtíocht le hOifig Ealaíon Chomhairle Contae Mhaigh Eo sa bhliain 2009/2010 agus, ó shin amach, tugadh isteach é i gcathair na Gaillimhe agus i gContae na Gaillimhe. Beidh an tríú seisiún ar siúl i gCathair Chorcaí in 2012. Tá sé mar aidhm ag an múnla feabhas a chur ar rochtain agus ar dheiseanna d'ealaíontóirí atá faoi mhíchumas trí chomhairle agus thacaíocht ó phiaraí agus ó chomhpháirtithe náisiúnta. Tógtar sainiúlacht na riachtanas agus na n-acmhainní áitiúla san áireamh agus tá sé bunaithe ar cheithre phríomhghné:
- Oiliúint um Míchumas agus Chomhionannas a sholáthar d'ionaid agus d'ealaíontóirí aonair
- Tacaíocht a sholáthar d'ionaid agus d'ealaíontóirí aonair maidir le hiniúchtaí rochtana a fhorbairt agus le raon feidhme na gcleachtas ealaíon agus míchumais a leathnú sa chontae
- Obair na n-ealaíon comhaimseartha agus an mhíchumais atá ar ardchaighdeán agus gairmiúil a chur i láthair in ionad áitiúil (nó in ionaid áitiúla)
- Acmhainní a bhaineann le dea-chleachtas a ghiniúint agus a scaipeadh.
Tacaíocht airgeadais
Tá roinnt príomhghníomhaireachtaí, arna maoiniú againne, a bhfuil ról lárnach acu maidir le tacú leis na réimsí oibre sin, lena n-áirítear: Ealaíona agus Míchumas Éireann (Arts and Disability Ireland) agus Kilkenny Collective for Arts Talent. Tá ról tábhachtach ag eagraíochtaí maoinithe eile, amhail ionaid, oifigigh ealaíon údarás áitiúil, féilte, agus comhlachtaí léiriúcháin, maidir le feabhas a chur ar rochtain trí obair chláraithe na n-ealaíon agus an mhíchumais agus trí dhíriú ar dhaoine atá faoi mhíchumas mar ealaíontóirí, mar rannpháirtithe agus mar lucht féachana.
Cuireann an Chomhairle Ealaíon raon leathan tacaí airgeadais ar fáil ar fud foirmeacha ealaíne agus cleachtais ealaíon, lena n-áirítear na hEalaíona agus Míchumas. Déantar cur síos mion sa rannán Tacaíocht airgeadais ar na tacaí, idir dhíreach agus indíreach, atá ar fáil. Áirítear leo sparánachtaí, dámhachtainí tionscadail agus taistil agus oiliúna chomh maith le scéimeanna ar leith amhail an scéim dámhachtainí ealaíon agus míchumais, atá á bainistiú go seachtrach ag ADF agus atá cómhaoinithe ag Comhairle Ealaíon Thuaisceart Éireann. Cuirtear sparánachtaí ar fáil d'ealaíontóirí atá faoi mhíchumas ar bhonn 32-contae faoin scéim. Ina theannta sin, cuireann Scéim an Ealaíontóra sa Phobal deiseanna ar fáil d'ealaíontóirí agus do ghrúpaí chun obair taobh le chéile maidir le healaín chomhoibritheach a dhéanamh. Tá sí á bainistiú go seachtrach ag Create.
Pacáiste acmhainne Ealaíon agus Míchumais
Tá an pacáiste acmhainne ealaíon agus míchumais - Shift in Perspective - mar thoradh ar chomhpháirtíocht idir an Chomhairle Ealaíon, Ealaíona & Míchumas Éireann (ADI), Comhairle Contae Mhaigh Eo, Músaem Nua-Ealaíne na hÉireann (IMMA) agus Comhairle Contae Thiobraid Árann Theas. Tháinig sé chun cinn ó obair na n-eagraíochtaí comhpháirtíochta chun forbairt a dhéanamh ar chur chuige nuálach i gcleachtas ealaíon comhaimseartha agus míchumais atá ar ardchaighdeán, agus chun ionaid ealaíon a dhéanamh níos inrochtana d'ealaíontóirí agus do lucht féachana atá faoi mhíchumas.
Tá an t-ábhar bunaithe ar thrí thionscnamh ar leith: An Treoirthionscadal um Líonrú Ealaíon agus Míchumais, an taispeántas Íomhánna Athraithe, agus clár tuairiscithe agus fotheidealaithe fuaime don amharclann. Tá sé mar aidhm ag an bpacáiste acmhainne an fhoghlaim ó na tionscnaimh sin a ghabháil agus a chur i bhfeidhm praiticiúil a roinnt le healaíontóirí agus le gach duine a oibríonn in ionaid ghairmiúla agus phobalbhunaithe, i ndánlanna, in amharclanna agus in eagraíochtaí ealaíon gaolmhara.
Na hEalaíona agus Míchumas - Beartas agus Straitéis na Comhairle Ealaíon a Fhorbairt agus a Athbhreithniú
Tá an Chomhairle Ealaíon ag nuashonrú a beartais maidir leis na hEalaíona agus Míchumas faoi láthair, chun forbairtí ó thaobh soláthar agus cleachtas de a thabhairt san áireamh, agus chun ceanglais na reachtaíochta míchumais agus comhionannais a thabhairt san áireamh go leanúnach. Táthar ag súil go gcuirfidh forbairt beartais den chineál sin soiléire agus leanúnachas ar fáil don Chomhairle Ealaíon agus don earnáil sna cúig bliana atá amach romhainn. D’eagraigh an Chomhairle Ealaíon dhá lá plé maidir le beartas le déanaí, agus tugadh cuireadh do réimse leathan páirtithe leasmhara ealaíon agus míchumais, lena n-áirítear ealaíontóirí, gníomhaithe, agus daoine aonair a oibríonn in eagraíochtaí ealaíon, in oifigí ealaíon údaráis áitiúil agus in ionaid, tar éis próisis comhairliúcháin agus cumarsáide leanúnaí le comhpháirtithe lárnacha. Tugadh cuireadh don ghrúpa athbhreithniú a dhéanamh ar smaointeoireacht agus ar sholáthar reatha na Comhairle Ealaíon i réimse na hEalaíona agus Míchumais agus na láidreachtaí, na heaspaí agus na deiseanna lárnacha a aithint don Chomhairle Ealaíon le measúnú a dhéanamh orthu nuair a bheidh a beartas agus a straitéis á nuashonrú. Ba léiriú é comhdhéanamh éagsúil an ghrúpa comhairliúcháin ar chastacht na hearnála agus d’éirigh leis réimse luachmhar peirspictíochtaí a fháil ar na bealaí ina ndéantar ealaín, ina gcuirtear i láthair í agus ina dtacaítear léi i gcomhthéacsanna agus i bhfoirmeacha ealaíne éagsúla.
Ba mhaith leis an gComhairle Ealaíon an plé seo a leathnú anois. Tá doiciméad curtha le chéile ina leagtar síos cúlra an tsaothair seo agus ina bhfuil torthaí/ moltaí an ghrúpa comhairligh. Tá súil againn go nglacfaidh tú an t-am chun an doiciméad a léamh agus bheadh fáilte againn roimh d’fhreagra agus roimh aon aighneachtaí de bhreis is maith leat a dhéanamh ina leith seo. Tá foirm aiseolais curtha ar shuíomh Gréasáin na Comhairle Ealaíon chun é seo a éascú Is é an spriocdháta le haghaidh aighneachtaí ná 7 Meán Fómhair. Seol foirmeacha comhlánaithe chuig Jennifer Lawless ag jennifer.lawless@artscouncil.ie , le bhur dtoil.